ตะโกนาเป็นสมุนไพรไทยไม้ยืนต้นขนาดเล็กถึงกลาง ลำต้นตรงเปลือกสีดำแตกเป็นสะเก็ดหนาๆ เรือนยอดเป็นพุ่มกลมหรือรูปไข่ ทึบ กิ่งอ่อนมีขนประปราย ปลายกิ่งมักห้อยลู่ลง ใบ เป็นใบเดี่ยว เรียงสลับ ทรงใบรูปไข่ป้อมและรูปสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูน โคนใบสอบเป็นรูปลิ่ม ปลายใบมน ป้าน หรือหยักเว้าเข้า เนื้อใบค่อนข้างหนา ขอบใบเรียบ ดอกแยกเพศ ดอกตัวผู้เป็นช่อ กลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นรูปคนโทหรือรูปไข่ สีขาวนวล ดอกตัวเมียเป็นดอกเดี่ยว ลักษณะคล้ายดอกตัวผู้ แต่มีขนาดใหญ่กว่า ผลสดรูปไข่ มีขนละเอียดและกลีบเลี้ยงยังคงติดอยู่

• เปลือกต้นหรือแก่นใช้เป็นยาอายุวัฒนะ ทำให้มีอายุยืนยาว (แก่น, เปลือกต้น)

• แก่นใช้ต้มกับน้ำดื่มเป็นยาบำรุงธาตุในร่างกาย (แก่น, เปลือกต้น)

• เปลือกต้นนำมาต้มกับน้ำดื่มเป็นชาช่วยบำรุงกำลัง บำรุงร่างกาย ช่วยแก้อาการร้อนในได้

• ช่วยทำให้เจริญอาหาร (เปลือก)

• แก่นและเปลือกใช้เข้ายารักษามะเร็ง (แก่น, เปลือก)

• ผลนำมาตากแดด ใช้ต้มกับน้ำดื่มเป็นยาแก้กษัย (ผล)

• ช่วยแก้โรคผอมแห้งหลังการคลอดบุตรเนื่องมาจากอยู่ไฟไม่ได้ (ราก)

• ช่วยแก้อาการคลื่นไส้ แก้อาเจียนเป็นโลหิต (ผล)

• ต้นใช้เป็นยาแก้ไข้ (ต้น)

• ราก ต้น และแก่นเป็นยาแก้ไข้กลับ ไข้ซ้ำ จากการกินของแสลงที่เป็นพิษ (ราก, ต้น, แก่น)

• ช่วยแก้พิษผิดสำแดง (ต้น)

• เปลือกต้นหรือแก่นนำมาต้มกับเกลือใช้อมรักษาโรครำมะนาดหรือโรคปริทันต์ ใช้อมแก้อาการปวดฟัน ทำให้ฟันทนทาน

• ผลมีรสฝาดหวาน ช่วยแก้อาการมวนท้อง (ผล)

• ผลเอามาตากแดด ใช้ต้มกับน้ำดื่มเป็นยาแก้อาการท้องร่วง ท้องเสีย(ผล)

• เปลือกผลใช้แก้อาการท้องร่วง (เปลือกผล)

• แก้บิดบวมเป่ง (ผล)

• ช่วยขับน้ำย่อย ช่วยในการย่อยอาหาร (แก่น, เปลือกต้น)

• ใช้เป็นยาแก้พยาธิ ขับพยาธิ (ใช้ผลต้มกับน้ำดื่ม)

• เปลือกผลนำมาเผาจนเป็นถ่าน ใช้แช่กับน้ำกินเป็นยาขับปัสสาวะ (เปลือกผล)

• แก่นหรือเปลือกต้นใช้ต้มกับน้ำดื่มเป็นยารักษาโรคกามตายด้าน บำรุงความกำหนัด เพิ่มพลังทางเพศ กระตุ้นร่างกายให้สดชื่นแข็งแรง (แก่น, เปลือกต้น)

• เปลือกผลนำมาเผาจนเป็นถ่าน ใช้แช่กับน้ำกินเป็นยาขับระดูขาวของสตรี ส่วนเปลือกต้นหรือแก่นก็ขับมุตกิดระดูขาวได้ด้วยเช่นกัน (แก่น, เปลือกต้น, เปลือกผล)

• ผลช่วยแก้อาการปวดมดลูก แก้ตกเลือด ใช้เป็นยารักษาโรคผิวหนัง (ผล)

• รากใช้ต้มกับน้ำดื่มเป็นยาแก้ไตพิการ น้ำเหลืองเสีย (ราก)

• ต้นช่วยแก้ผื่นคัน (ต้น)

• ผลช่วยแก้ตุ่มคันเป็นเม็ดผื่นคันตามตัว ใช้เป็นยาเย็นถอนพิษ (ผล)

• ผลใช้เป็นยาแก้แผล สมานแผล ช่วยแก้แผลเน่าเปื่อย ฝีเน่าเปื่อย ช่วยปิดธาตุ ช่วยแก้บวม ฝีบวม (ผล)

• ต้นตะโกจะออกผลดกทุกปี จึงเป็นอาหารให้แก่สัตว์ได้จำนวนมาก

• ผลอ่อนหรือผลดิบใช้สำหรับย้อมสีผ้า แห อวน มาตั้งแต่โบราณ โดยสีที่ได้คือสีน้ำตาล

• เนื้อไม้เป็นสีขาวหรือออกสีน้ำตาลอ่อน มีความแข็งแรง มีความเหนียว เนื้อค่อนข้างละเอียด สามารถนำมาใช้ทำเป็นเครื่องเรือน เครื่องใช้ เครื่องมือทางการเกษตร เช่น ทำเสา รอด ตง คาน ฯลฯ

• ต้นตะโกเป็นพันธุ์ไม้ที่นิยมปลูกเพื่อใช้นำมาทำไม้ดัดมากที่สุด

• ใช้ปลูกเพื่อตกแต่งสวนหรือสนามหญ้า เพราะมีความทนทานต่อสภาพแวดล้อมได้ดี ง่ายต่อการเพาะเลี้ยงและบำรุงรักษา

• ต้นตะโกเป็นไม้ที่มีอายุยืน และทนทานต่อความแห้งแล้งได้ดี เชื่อว่าเป็นไม้มงคล หากนำมาปลูกไว้ในบริเวณบ้านทางทิศใต้ จะทำให้ผู้อยู่อาศัยในบ้านมีความอดทนเหมือนต้นตะโก

• เนื้อไม้ใช้ทำด้ามเครื่องมือทางเกษตร เสา คาน

เมล็ดตะโกนา Ebony มีชื่อเรียกอย่างอื่นว่า มะถ่านไฟผี นมงัว

ตะโก มะโก พญาช้างดำ พระยาช้างดำ โก ตองโก สมุนไพรไทย

ตะโกผง พันธุ์ไม้ย้อมสีธรรมชาติ ผลิตภัณฑ์สุนไพร ครีมหมักผมตะโกนา

แชมพูแก้ผมร่วง หมากตะโกนา ผงตะโกนา ตะโกสวน