


สำโรงเป็นไม้ยืนต้นผลัดใบ สูงได้ถึง 30 เมตร เปลือกต้นสีน้ำตาลปนเทา โคนต้นมีพูพอนต่ำ ๆ ใบเป็นใบประกอบแบบนิ้วมือ กางแผ่ออกจากจุดเดียวกัน เรียงเวียนตอนปลายกิ่ง ใบย่อย 5-7 ใบ รูปรีหรือรีแกมขอบขนาน กว้าง 3.5-6 เซนติเมตร ยาว 10-30 ซนติเมตร ปลายใบแหลมหรือมีติ่งแหลม โคนใบรูปลิ่ม ก้านใบประกอบยาว 13-20 เซนติเมตร ก้านใบย่อยยาว 3-5 มิลลิเมตร ดอกสีแดงหรือสีแสด มีกลิ่นเหม็น ออกเป็นช่อแยกแขนงที่ปลายกิ่งหรือซอกใบใกล้ปลายกิ่ง ช่อดอกยาว 10-30 เซนติเมตร มีกลีบเลี้ยง 5 กลีบ ปลายม้วนออก ดอกออกช่วงเดือนพฤศจิกายนถึงธันวาคม ผลเป็นแบบแห้งแตกเปลือกแข็ง สีแดงปนน้ำตาล กว้าง 6-9 เซนติเมตร ยาว 8-10 เซนติเมตร เมื่อแก่แตกออกเป็น 2 ซีก ภายในมีเมล็ดสีดำรูปขอบขนาน 10-15 เมล็ด ผลออกช่วงเดือนมกราคมถึงเมษายน
• เปลือกต้นและใบสำโรงมีสรรพคุณเป็นยาระบายอย่างอ่อน ขับเหงื่อ ขับปัสสาวะ เมล็ดรับประทานได้เหมือนถั่ว รสชาติคล้ายโกโก้ แต่มีฤทธิ์เป็นยาระบายอ่อน ๆ น้ำมันจากเมล็ดใช้ในทางการแพทย์และเป็นเชื้อเพลิงชีวภาพ
• เปลือกต้นมีรสฝาดสุขุม ใช้ต้มกับน้ำกินเป็นยากล่อมเสมหะและอาจม ช่วยแก้อาการบวมน้ำ ช่วยแก้โลหิตและลมพิการ ช่วยขับปัสสาวะ
• เปลือกหุ้มเมล็ดมีสรรพคุณช่วยแก้กระหายน้ำ
• ผลมีรสฝาด สรรพคุณเป็นยาแก้ท้องร่วง ช่วยสมานแผลในกระเพาะอาหารและลำไส้และน้ำจากผลมีสรรพคุณเป็นยาสมานท้อง (น้ำจากเปลือกผล)
• เปลือกต้นมีสรรพคุณเป็นยาแก้บิดปิดธาตุ (เปลือกต้น)
• ช่วยแก้ลำไส้พิการ (เปลือกผล)
• ช่วยแก้ปัสสาวะพิการ (เปลือกผล)
• เปลือกต้นมีสรรพคุณช่วยรักษาโรคไส้เลื่อนได้ดี โดยให้ใช้เปลือกต้นสำโรง (สดหรือแห้งก็ได้) นำมาฝนกับฝาละมีหรือกระเบื้องดินเผา และผสมกับน้ำปูนใส (ปูนขาวหรือปูนแดงที่ใช้กินกับหมาดพลู) โดยให้ฝนจนเป็นน้ำข้น แล้วเอาน้ำที่ได้มาทาลูกอัณฑะบริเวณที่บวมหรือเริ่มเป็นไส้เลื่อนได้ไม่นาน และให้ฝนทาวันละหลาย ๆ ครั้ง จะช่วยทำให้ถุงอัณฑะหดตัว โดยให้ทาติดต่อกันประมาณ 30 วัน พบว่าได้ผลดีอย่างชะงัดนักแล เพราะเคยใช้รักษาหายมามากหลายรายแล้ว (ตำรายาสมุนไพร หลวงปู่ศุข วัดมะขามเฒ่า) (เปลือกต้น)
• ผลและเปลือกผลมีรสฝาด ใช้ปรุงเป็นยากินแก้โรคไตพิการ (ผล,เปลือกผล)
• น้ำจากเปลือกผล มีสรรพคุณเป็นยารักษาโรคไต (น้ำจากเปลือกผล)
• ช่วยรักษาบาดแผล (เมล็ด)
• เปลือกต้นใช้ต้มกับน้ำกินแก้โรคปวดข้อ (เปลือกต้น)
• เนื้อไม้สำโรง เป็นไม้เนื้ออ่อน นำมาไสกบและตกแต่งได้ง่าย จึงเหมาะสำหรับนำมาใช้ทำเครื่องเรือน หีบใส่ของ หูกทอผ้า ไม้จิ้มฟัน ก้านและกลักไม้ขีดไฟ และไม้อัดได้
• เปลือกสามารถนำมาใช้ทำเชือกอย่างหยาบ ๆ ได้
• น้ำมันจากเนื้อในเมล็ดสำโรงสามารถนำมาใช้ในการปรุงอาหารและจุดไฟได้
• ในด้านการเป็นไม้ประดับ ความน่าสนใจของต้นไม้ชนิดนี้ก็คือ เป็นต้นไม้ที่มีรูปทรงของลำต้นเปล่าตรง มีเรือนยอดเป็นเหมือนร่ม พุ่มใบหนาทึบ กิ่งก้านแตกตั้งฉากกับลำต้นจากจุดเดียวกันเป็นฉัตร รูปใบดูแปลกตาและให้สีสันสวยงาม เพราะใบอ่อนจะเป็นสีน้ำตาลแดง เมื่อแก่จะเปลี่ยนเป็นสีเขียว พอใบใกล้ร่วงจะเปลี่ยนเป็นสีเหลืองดูสดใส อีกทั้งยังมีผลแก่สีแดงที่ดูเด่นสวยงามและแปลกตา ซึ่งโดยทั่วไปแล้วมักจะนิยมนำมาปลูกไว้ตามริมถนน โรงเรียน หรือในวัด และยังจัดเป็นไม้ป่าที่หายากขึ้นเรื่อย ๆ หรือใช้ปลูกเป็นหมวดหมู่เป็นกลุ่มใหญ่ ๆ ก็ให้ความแปลกตาและร่มเงาได้เป็นอย่างดี
• ใช้ทำกระดาน เครื่องเรือน หีบใส่ขอบ รองเท้าไม้ ไม้บาง ไม้จิ้มฟัน ไม้อัด ทำหูก เปลือกใช้ทำเชือกหยาบ ๆ เมล็ดใช้จุดไฟ
เมล็ดพันธุ์สำโรง Bastard poon มีชื่อเรียกอย่างอื่นว่า จำมะโฮง มะโรง
มะโหรง โหมโรง โหมรง โหมโลง พรรณไม้ ต้นไม้มงคล
ไม้ป่าหายาก วงศ์ชบา สมุนไพรเพื่อสุขภาพ