1. การอบสมุนไพร
การอบสมุนไพรไทยหลังการคลอด เป็นวิธีการที่จะทำให้ร่างกายได้ขับของเสียออกทางผิวหนัง ช่วยขับน้ำคาวปลา ช่วยให้ผิวพรรณสดชื่น แจ่มใส สะอาด สำหรับผู้ที่คลอดปกติ จะทำการอบได้เมื่อครบกำหนด 7 วัน และสำหรับผู้ที่คลอดโดยการผ่าคลอด จะอบได้เมื่อครบหลังคลอด 30 วัน ทั้งนี้ผู้ที่มีอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ หรือผู้ที่ต้องการดูแลผิวพรรณให้เปล่งปลั่งก็สามารถอบสมุนไพรได้ ตัวยาในการอบรมสมุนไพร มีดังนี้ คือ ขมิ้น ไพล ใบมะขาม ใบมะกรูด ผิวมะกรูด ตะไคร้ ใบส้มป่อย ผักบุ้งแดง ขิง ใบเปล้าหลวง การบูร


หลักการอบสมุนไพร
1. คุณแม่ที่คลอดเองตามธรรมชาติ ควรทำการอบสมุนไพรหลังจากการคลอดครบ 7 วัน ควรอบวันละประมาณไม่เกิน 15-20 นาที และอบสมุนไพรติดต่อกันจนครบ 7 วัน
2. คุณแม่ที่ผ่าตัดคลอด ควรทำการอบสมุนไพรหลังจากการคลอดครบ 30 วัน ควรอบวันละประมาณไม่เกิน 15-20 นาที และอบสมุนไพรติดต่อกันจนครบ 7 วัน
3. ผู้ที่มีอาการปวดเมื่อย หรือผู้ที่ต้องการอบดูแลผิวพรรณ สามารถอบได้วันละ 15-20 นาที เช่นกัน



วิธีใช้กระโจมอบสมุนไพร
1. นำเก้าอี้เข้าไปไว้ในกระโจม
2. ให้ติดตั้งหมอต้มสมุนไพร (อาจเป็นหมอหุงข้าวหรือหมอต้มสมุนไพรโดยเฉพาะ) โดยเติมน้ำ 2 ใน 3 ส่วนของหมอ วางไว้ข้างเก้าอี้
3. พอน้ำใกล้เดือดให้เทสมุนไพรลงไปในหมอ 1 ถุง ( 1 ถุงสามารถอบได้ถึง 2 ครั้ง) จากนั้นปิดฝาให้น้ำสมุนไพรเดือด
4. เมื่อน้ำเดือดให้เปิดฝาหมอต้มสมุนไพรให้อายความร้อนของน้ำสมุนไพรลอยอบอวลในกระโจม ประมาณ 3-5 นาที
5. จากนั้นเข้าไปบนนั่งเก้าอี้ที่อยู่ในกระโจม โดยใช้เวลาแต่ละครั้งประมาณ 15-20 นาที ไม่ควรอยู่ในกระโจมนานกว่านี้ด้วยอุณหภูมิที่สูงมาก
6. เมื่ออบสมุนไพรเสร็จแล้ว ให้ออกมาพักข้างนอกประมาณ 10 นาที จึงทำการอาบน้ำอุ่น เพื่อทำความสะอาดชำระร่างกาย
ข้อระวังในการอบสมุนไพร
1. ระวังน้ำร้อนจากหมอหุงต้มลวก
2. ระวังปลั๊กไฟชำรุด ควรตรวจตราให้ดีก่อนนำมาใช้อบสมุนไพร


ข้อห้ามสำหรับการอบสมุนไพร มีทั้งหมด 7 ข้อ คือ
1.ไม่ควรทำการอบสมุนไพรขณะมีไข้สูง (มากกว่า 38 องศาเซลเซียส) เพราะอาจมีการติดเชื้อ
2.ผู้ที่เป็นโรคติดต่อร้ายแรงทุกชนิด
3.มีโรคประจำตัว ได้แก่ โรคไต โรคหัวใจ โรคลมชัก โรคหอบหืดระยะรุนแรง โรคติดเชื้อระบบทางเดินหายใจที่รุนแรง ในรายที่มีความดันโลหิตสูง 180 มิลลิเมตรปรอท สามารถอบได้ตามดุลยพินิจของแพทย์แต่ต้องได้รับการดูแลอย่างใกล้ชิด
4.ผู้หญิงที่มีประจำเดือน ร่วมกับมีอาการไข้ร่วมด้วย
5.มีการอักเสบจากบาดแผลต่างๆ
6.อ่อนเพลีย อดนอน อดอาหาร หรือหลังรับประทานอาหารใหม่ๆ
7.ปวดศีรษะชนิดรุนแรง คลื่นไส้

2. การประคบสมุนไพร


เป็นวิธีการที่ช่วยทำให้แผลฝีเย็บแห้งดีและลดการอักเสบ และลดการคัดของเต้านม ทั้งยังช่วยลดอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ หลังคลอดบุตร 7 วัน สามารถประคบด้วยลูกประคบ ซึ่งมีตัวยาหลักดังนี้ ไพล ตะไคร้ ขมิ้นอ้อย ขมิ้นชัน ผิวมะกรูด เถาขมิ้นอ่อน ใบส้มป่อย ใบมะขาม การบูร


วิธีประคบ ใช้ลูกประคบ
1.นึ่งลูกประคบให้ร้อนเพื่อให้ตัวยาออกมา และจับดูว่าลูกประคบร้อนเกินไปรึเปล่า ก่อนที่จะนำมาประคบในส่วนต่างๆของ ร่ายกาย
2.หากลูกประคบร้อนเกินไปให้หาพาขนหนูมารอง ในส่วนที่จะประคบ (ป้องกันไม่ให้ผิวหนังถูกลูกประคบลวก)
3.ใช้ประคบตามร่างกายและเต้านม ประคบทุกวันจนนมหายคัด หลังจากประคบอาจใช้น้ำที่เหลือจากการอบสมุนไพร ทิ้งไว้ให้พออุ่นแล้วอาบให้หมดแล้วจึงอาบน้ำอุ่น ๆ ล้างอีกครั้งหนึ่ง
4.ไม่ควรใช้ลูกประคบ ประคบในส่วนที่เป็นแผล เพราะอาจทำให้เกิดอาการอักเสบของแผล