เจ้าผู้ปกครอง สมบัติ จันทรวงศ์ แปล the prince niccolo machivelli สำนักพิมพ์คบไฟ

แปลจากฉบับภาษาอังกฤษที่ผ่านการแปลจากต้นฉบับภาษาอิตาลี The Prince (1972, 1981, 1993) เขียนโดย Niccolò di Bernardo dei Machiavelli แปลโดย ดร.สมบัติ จันทรวงศ์ โครงการจัดพิมพ์คบไฟ พิมพ์ครั้งที่ ๑๒ จำนวน 368 หน้า



"เราเป็นหนี้มาคิอาเวลลีและคนอื่นๆ เป็นอย่างมากที่เขียนถึงสิ่งที่มนุษย์กระทำไม่ใช่สิ่งที่พวกเขาควรจะกระทำ เพราะมันเป็นไปไม่ได้ที่จะประสานความชาญฉลาดของอสรพิษเข้ากับความไร้เดียงสาของนกพิราบ เว้นแต่มนุษย์จะรู้ถึงลักษณะทั้งปวงของอสรพิษอย่างถ่องแท้ คนที่สัตย์ซื่อนั้นไม่อาจทำสิ่งที่ดีต่อคนชั่วร้ายได้เลยหากปราศจากความรู้เรื่องความชั่ว" - ฟรานซิส เบคอน (Francis Bacon: 1561-1626)



"โดยการเสแสร้งทำว่าให้บทเรียนแก่กษัตริย์ เขา (มาคิอาเวลลี) ได้ให้บทเรียนที่ยิ่งใหญ่แก่ประชาชน เจ้าผู้ปกครองคือตำราของผู้นิยมมหาชนรัฐ" - จัง จ๊าค รุสโซ (Jean-Jacques Rousseau: 1712-1778)



"มีคำถามว่าโดยระยะเวลาที่ห่างกันถึงสี่ศตวรรษจะยังมมีอะไรอีกหรือที่มีชีวิตชีวาใน เจ้าผู้ปกครอง คำสอนของมาคิอาเวลลีจะยังมีประโยชน์ต่อผู้นำของรัฐสมัยปัจจุบันบ้างหรือไม่? คุณค่าของระบบการเมืองใน เจ้าผู้ปกครอง จำกัดอยู่เฉพาะยุคสมัยที่หนังสือเล่มนี้ได้เขียนขึ้น หรือว่ามันเป็นเรื่องสากลและร่วมสมัย? ข้าพเจ้ายืนยันว่าทุกวันนี้หลักการของคิอาเวลลี มีชีวิตชีวายิ่งกว่า เมื่อสี่ศตวรรษที่เเล้วมาเสียอีก เพราะเเม้ว่าส่วนนอกกายของชีวิตของเราจะได้ มีการเปลี่ยนเเปลงไปอย่างมาก เเเต่มันก็ไม่ได้มีการเปลี่ยนเเปลงที่ลึกซึ้งอย่างไร ในส่วนที่เป็นจิตใจของปัจเจกชนและประชาชน" - เบนิโต มุสโสลินี (Benito Amilcare Andrea Mussolini: 1883-1945)

ความนำ

นิโคโล มาคิอาเวลลี (Niccolò di Bernardo dei Machiavelli) เกิดเมื่อวันที่ 3 พฤษภาคม 1469 ที่เมืองฟลอเร็นซ์ (Florence) อันเป็นปีที่โลเร็นโซ เดอ เมดีซี (Lorenzo de Medici หรือ Lorenzo il Magnifico: 1449-1492) ขึ้นมีอำนาจ บิดาของเขาคือเบอร์นาโด มาคิอาเวลลี (Bernardo di Niccolò Machiavelli: 1426,1429-1500) แม้ว่าจะสืบเชื้อสายมาจากชนชั้นสูงแห่งทัสคานี (Tuscany) ก็เป็นเพียงทนายความผู้ยากจนและใช้ชีวิตอย่างสมถะ ส่วนมารดาของเขาคือ บาร์โรโลเนีย เพลลี (Bartolomea di Stefano Nelli: 1441-1496) นั้นว่ากันว่าเป็นกวีทางศาสนา เราไม่รู้อะไรมากเกี่ยวกับชีวิตในปฐมวัยของมาคิอาเวลลี นอกจากว่านิโคโลได้รับการศึกษาที่มีลักษณะพิเศษแฝงอยู่บ้าง ตั้งแต่เมื่อเดือนพฤศจิกายน 1481 ตรงที่เป็นการศึกษาที่เน้นการเรียนรู้ภาษาลาตินในโรงเรียนของเปาโล ดา รอนซีกลีโอเน (Paolo da Ronciglione) ครูลาตินผู้มีชื่อเสียง และต่อมาราวปลายทศวรรษที่ 1480 ก็มีโอกาสเข้าฟังคำบรรยายของมาร์เชลโล อาดรีอานี (Marcello Virgilio Adriani: 1464-1521) ที่มหาวิทยาลัยแห่งฟลอเร็นซ์ (University of Florence หรือ Università degli Studi di Firenze) แต่ดูเหมือนว่าเขาจะไม่ได้เรียนภาษากรีก จริงๆ แล้วอาจกล่าวได้ว่าเราแทบจะไม่รู้อะไรเลยเกี่ยวกับชีวิตของมาคิอาเวลลีในตอนต้นๆ ซึ่งรวมทั้งปฏิกิริยาที่เขามีต่อเหตุการณ์สำคัญๆ ที่เกิดขึ้นในฟลอเร็นซ์ในตอนต้นทศวรรษแห่ง 1490 ด้วย แต่ช่วงเวลาตั้งแต่เดือนมิถุนายน 1498 ซึ่งเขาเริ่มรับราชการเป็นเลขานุการฝ่ายการทูตแห่งมหาชนรัฐฟลอเร็นซ์เมื่อเขามีอายุได้ 29 ปี จนกระทั่งวาระที่เขาถึงแก่กรรมนั้นเป็นเรื่องที่เรารู้กันดี



ในจดหมายที่เขามีไปถึงมิตรผู้หนึ่งเมื่อตอนต้นปี 1498 นั้น มาคิอาเวลลีได้เปิดเผยให้เห็นว่าเขาไม่รู้สึกประทับใจอะไรเลย และที่จริงแล้วก็ออกจะรังเกียจกับความกระตือรือร้นในทางศาสนาของจีโรลาโม ซาโวนาโรลา (Girolamo Savonarola: 1452-1498) นักบวชนักปฏิรูปแห่งนิกายโดมินิกัน (Dominican Order) ซึ่งได้ครอบงำการเมืองของฟลอเร็นซ์อยู่ 4 ปี ระหว่าง 1494-1498 ในช่วงเดียวกันนี้เอง มาคิอาเวลลีได้รับการเสนอชื่อให้รับตำแหน่งทางการเมือง แต่ก็ไม่ได้รับเลืือก อย่างไรก็ดีหนึ่งเดือนหลังจากที่ซาโวนาโรลาถูกกลุ่มนิยมมหาชนรัฐโค่นลงจากอำนาจและถูกตัดสินประหารชีวิตด้วยการแขวนคอแล้วเผาในวันที่ 23 พฤษภาคม 1498 มาคิอาเวลลีก็ได้รับคัดเลือกให้เข้าปฏิบัติหน้าที่ของเลขานุการฝ่ายการทูต ขณะนั้นมาคิอาเวลลีอายุได้ 29 ปี และอยู่ในตำแหน่งนี้เป็นเวลาถึง 14 ปี คือจนกระทั่งระบอบการปกครองแบบมหาชนรัฐสลายไปในปี 1512 เมื่อตระกูลเมดิชี (House of Medici) กลับมามีอำนาจอย่างเดิมในฟลอเร็นซ์อีก ด้วยความสนับสนุนของสันนิบาตอันศักดิ์สิทธิ์อันมีสันตะปาปาจูเลียสที่ 2 (Pope Julius II: 1443-1513) กับชาวเวนิส และกษัตริย์เฟอร์ดินานด์แห่งสเปน (Ferdinand II of Aragon: 1452-1516) ร่วมกันขจัดอิทธิพลของพระเจ้าหลุยส์ที่ 12 แห่งฝรั่งเศส (Louis XII of France: 1462-1515) ออกจากอิตาลี และหลังจากนั้นศาสนจักรก็ได้สันตะปาปาจากตระกูลเมดิชี 2 พระองค์คือ ลีโอที่ 10 (Pope Leo X, Giovanni di Lorenzo de Medici: 1475-1521) และคลีเมนต์ที่ 7 (Pope Clement VII,: 1478-1534)