เล็บมือนาง งานวิจัยและสรรพคุณ 17ข้อ
 

ชื่อสมุนไพร  เล็บมือนาง
ชื่ออื่นๆ/ชื่อท้องถิ่น  จะมั่ง , จ๊ามั่ง , มะจีมั่ง (ภาคเหนือ) , เล็บนาง (สตูล) , ไท้หม่อง (กะเหรี่ยง),อะดอนิง , วะดอนิง(มลายู)
ชื่อวิทยาศาสตร์  Quisqualis indica Linn.
ชื่อพ้องวิทยาศาสตร์   Kleinia quadricolor  Crantz, Comdretum indicum (L.) DeFilipps. Quisqualis glabra  Burm.f. Quisqualis pubescens  Burm.f. Quisqualis spinosa  Naves ex F. Villar. Quisqualis loureiri  G. Don.Quisqualis sinensis  Lindl.Quisqualis grandiflora  Miq. Quisqualis longiflora  C. Presl. Quisqualis obovata  Schumach. & Thonn. Quisqualis villosa  Roxb.
ชื่อสามัญ  Rangoon creeper, Chinese honeysuckle, Drunken sailor
วงศ์  COMBRETACEAE

 

ถิ่นกำเนิดเล็บมือนาง

ถิ่นกำเนิดดั้งเดิมของเล็บมือนาง เชื่อว่าอยู่บริเวณเอเชียใต้ (อินเดีย-ศรีลังกา) จนถึงเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (ไทย-มาเลเซีย-อินโดนีเซีย ฯลฯ) จึงนับได้ว่า เล็บมือนางเป็นพืชพื้นบ้านดั้งเดิมในดินแดนประเทศไทยชนิดหนึ่ง และยังสามารถพบได้ทั่วทุกภาคของประเทศไทย โดยเฉพาะในภาคกลาง จะพบมากกว่าภาคอื่น


ประโยชน์และสรรพคุณเล็บมือนาง

ช่วยรักแผลฝี หนอง

แก้ปวดศีรษะ

แก้ไข้ 

แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ 

เป็นยาสมานแผล

ช่วยเจริญอาหาร

ใช้เป็นยาแก้ไอ

แก้อาการพุงโร ตานขโมย

ใช้เป็นยาถ่ายพยาธิ

ช่วยรักษาตานซาง

แก้อุจาระเป็นฟองและอุจจาระขาว

แก้เหม็นคาวในเด็ก

แก้สะอึก

แก้ตกขาว

ช่วยย่อยอาหาร 

ช่วยลดอาการข้างเคียงที่เกิดจากการหดเกร็งของกล้ามเนื้อกระบังลมได้

ช่วยทำให้ม้ามแข็งแรง

ลักษณะทั่วไปเล็บมือนาง

เล็บมือนางจัดเป็นไม้เถาเลื้อยเนื้อแข็งมีอายุหลายปี มักจะเลื้อยพาดพันต้นไม้อื่น มีความยาว 5-10 เมตร เปลือกต้นสีน้ำตาบปนแดง ค่อนข้างเรียบ กิ่งอ่อนมีขนนุ่ม ก่องแก่มีหนามทรงพุ่มแน่นทึบ ใบเป็นใบเดี่ยว ออกตรงข้ามกันเป็นคู่ ๆ ลักษณะของใบเป็นรูปใบหอก ปลายใบแหลม โคนใบจักเว้าเข้าเล็กน้อย ส่วนขอบใบเรียบหรือเป็นคลื่น ใบมีขนาดกว้างประมาณ 7-9เซนติเมตร และยาวประมาณ 15-18 เซนติเมตร แผ่นใบเป็นสีเขียว เนื้อบาง ท้องใบมีขนปกคลุมเป็นจำนวนมาก ใบอ่อนเป็นสีเขียวอมแดง เนื้อใบบางค่อนข้างเหนียว ก้านใบยาวประมาณ 1 เซนติเมตร  ดอกออกตามปลายกิ่งแขนง เป็นช่อรวมกันหลายสิบดอก แต่ละดอกเป็นหลอดยาวคล้ายดอกปีบหรือดอกเข็ม หลอดยาว ๒-๓ นิ้ว มีกลีบที่ปลายหลอดดอกละ ๕ กลีบ ลักษณะกลีบเรียงปลายมนคล้ายเล็บมือ เป็นที่มาของชื่อเล็บมือนาง ดอกเล็บมือนางเมื่อเริ่มบานมีสีขาว แล้วค่อยๆ เปลี่ยนเป็นสีชมพูและสีแดงเข้มขึ้นตามลำดับจนร่วงหล่น เนื่องจากในแต่ละช่อมีดอกมากมายและบานไม่พร้อมกัน จึงจะเห็นในแต่ละช่อมีทั้งดอกสีขาว สีชมพูและสีแดงอยู่ด้วยกัน โดยดอกเล็บมือนางมีทั้งขอบกลีบชั้นเดียว และกลีบหลายชั้น (ซ้อน)  ดอกเล็บมือนางมีกลิ่นหอมเย็น โดยเฉพาะในช่วงอากาศเย็นในเวลากลางคืน และกลิ่นจะจางลงเมื่ออากาศร้อน  ผลเป็นผลแห้งและแข็ง ลักษณะของผลเป็นรูปกระสวย มีสัน 5 สันตามยาว ผลมีขนาดโตประมาณ 0.5 นิ้ว และยาวประมาณ 1.5 นิ้ว ผลสุกเป็นสีน้ำตาลอมสีดำ ภายในผลมีเมล็ด 1 เมล็ด


การขยายพันธุ์เล็บมือนาง

ต้นเล็บมือนาง สามารถขยายพันธุ์ได้ด้วยเมล็ด การตอนกิ่ง หรือเอาเหง้าไปปลูก สำหรับการเอาเหง้าไปปลูกต้องฝังให้ลึกประมาณ 4 นิ้ว ส่วนการปลูกด้วยเมล็ดจะโตช้า ปัจจุบันจึงนิยมตอนกิ่งมากกว่า สำหรับสภาพดินที่ดีในการปลูกควรเป็นดินร่วนระบายน้ำได้ดี โดยผสมปุ๋ยคอกในดินพอประมาณ แล้วเพาะเมล็ดหรือปักชำกิ่งลงไปแล้วรดน้ำให้ชุ่ม ทั้งนี้เล็บมือนางเป็นไม้กลางแจ้ง จึงต้องการแสงมากพอสมควร และต้องการน้ำปานกลาง ในช่วงที่เริ่มปลุกในเดือนแรกๆ ต้องรดน้ำทุกๆวันแต่เมื่อมีลำต้นแข็งแรงแล้ว จะรดน้ำวันเว้นก็ได้ เมื่อดอกเริ่มบานควรเพิ่มปุ๋ยบำรุงดอกโดยส่วนใหญ่เท่าที่พบ ต้นเล็บมือนางจะไม่มีโรค แต่มักจะมีหนอนมากินใบจำนวนเล็กน้อยถึงปานกลาง แต่ไม่ค่อยมีผลกับดอกมากนัก เมื่อต้นเริ่มโตควรหาหลักหรือทำร้านให้กิ่งได้เลื้อยและเกาะยึดและเป็นการพยุงลำต้นด้วย