ประวัติศาสตร์การสงครามสมัยธนบุรี รศ.ดร.สำราญ ผลดี สำนักพิมพ์ ศรีปัญญา มีนาคม พ.ศ. ๒๕๖๔ มี ๔๙๕ หน้า ISBN9786164371170

‘ประวัติศาสตร์การสงครามสมัยธนบุรี’ คือหนังสือที่ รศ.ดร.สำราญ ผลดี เป็นผู้เขียนขึ้น โดยถูกปรับปรุงมาจากผลงานวิจัยเรื่อง “พลวัตรทางประวัติศาสตร์การสงครามสมัยธนบุรี” ส่วนหนึ่ง ดร.อุดม เฟื่องฟุ้ง ได้บอกไว้ภายในเล่มว่า การสงครามที่เกิดขึ้นตลอดในสมัยกรุงธนบุรี นับเป็นประวัติศาสตร์สำคัญของไทย ผู้เขียนได้พยายามอธิบายสงครามที่เกิดขึ้นโดยเน้นช่วงเวลา 15 ปีแห่งการครองราชสมบัติของสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี ที่สะท้อนถึงความเหนื่อยยากของพระเจ้ากรุงธนบุรีที่ต้องทำสงคราม สูญเสียทั้งเลือดเนื้อและหยาดน้ำตา กว่าที่จะได้มาซึ่งอิสรภาพความเป็นปึกแผ่น และมั่นคงของบ้านเมืองสืบมาจนสมัยปัจจุบัน

ดังนั้นการศึกษาเรื่องการสงครามที่เกิดขึ้นในสมัยธนบุรี จึงไม่ใช่เพียงการศึกษา เพื่อให้รู้ว่าสงครามนั้นเกิดขึ้นได้อย่างไร ฝ่ายใดชนะและฝ่ายใดแพ้ แต่ควรศึกษาให้ลึกลงไปถึงเหตุและแห่งที่มา และความเสียหายอันเกิดขึ้นจากสงคราม ที่ไม่ว่าฝ่ายใดจะเป็นผู้ชนะหรือแพ้ ต่างก็ย่อยยับด้วยกันทั้งสิ้น และสำคัญที่สุดคือต้องใช้ประวัติที่เกิดขึ้นมาเป็นบทเรียนสอนตนและสังคม ว่าจงอย่าปล่อยให้ประวัติศาสตร์หล่านั้นกลับมาซ้ำรอยได้อีก
ส่วนที่ 1 กรุงฯ แตก พระยาตาก : ปฐมบทแห่งการสงครามในสมัยธนบุรี
ส่วนที่ 2 สมเด้จพระเจ้ากรุงธนบุรี กับสงครามครั้งเสียกรุงฯ
ส่วนที่ 3 ธนบุรีศรีมหาสมุทร กับศูนย์กลางทางอำนาจและยุทธศาสตร์การสงคราม
ส่วนที่ 4 สงครามหาราช ประกาศพระราชอาณาจักร
ส่วนที่ 5 สงคราม คราวขยายพระราชอาณาเขต
ส่วนที่ 6 พิชัยสงคราม : ยุทธศาสตร์ ยุทธวิธี และวิถีแห่งแม่ทัพ
ส่วนที่ 7 บทสรุป
บรรณานุกรม