เจ้าพ่อ ประวัติศาสตร์ จอมขมังเวทย์ ธนาพล ลิ่มอภิชาต, สุวิมล รุ่งเจริญ สำนักพิมพ์ ศยาม พ.ศ. ๒๕๕๘ มี ๔๑๑ หน้า

ตลอดช่วงเวลากว่าครึ่งศตวรรษที่ผ่านมา การอธิบายและงานศึกษาทางประวัติศาสตร์ในสังคมวิชาการไทย ได้ขยับขยายจากประเด็นประวัติศาสตร์การเมืองมาสู่ประวัติศาสตร์เศรษฐกิจ สังคมวัฒนธรรม และภูมิปัญญา อันก่อให้เกิดมุมมองต่อ “อดีต” ที่ทั้งแตกต่างและหลากหลายมากขึ้นกว่าในอดีต

ในทางเดียวกัน “พลังทางประวัติศาสตร์” หรือ “พลังการเปลี่ยนแปลง” ทางประวัติศาสตร์ ในคำอธิบายของงานศึกษาทางประวัติศาสตร์ยุคหลังก็ได้เคลื่อนย้ายจากเอกบุรุษมาสู่เหตุปัจจัยทางการเมือง เศรษฐกิจ สังคมวัฒนธรรม และภูมิปัญญามากยิ่งขึ้น

เจ้าพ่อ ประวัติศาสตร์ จอมขวังเวทย์ มิได้เป็นเพียงหนังสือรวมบทความเนื่องใจวาระครบรอบ 60 ปี ของ รศ.ฉลอง สุนทราวาณิชย์ “ครูทางประวัติศาสตร์” แต่เพียงอย่างเดียวเท่านั้น หากแต่บทความทางประวัติศาสตร์แต่ละชิ้นที่ถูกเขียนขึ้นโดยนักวิชาการชั้นนำในหนังสือเล่มนี้ ยังสะท้อนให้เห็นภาพอันหลากหลายของคำอธิบายทางประวัติศาสตร์ ที่มีทั้งความลุ่มลึกภายใต้ความซับซ้อนของเรื่องราวอันน่าติดตาม อันเปรียบเสมือนตัวแทนของแนวทางการศึกษาทางประวัติศาสตร์ในช่วงครึ่งศตวรรษที่ผ่านมา

นอกจากนี้ ห้วงชีวิต 60 ปีของ รศ.ฉลอง สุนทราวาณิชย์ ตั้งแต่เป็นนักเขียนทางประวัติศาสตร์จนถึงครูทางประวัติศาสตร์ ก็ดูจะมีลักษณะ “เดิน” ไปด้วยกันกับการค้นคว้าและคำอธิบาย “อดีต” ที่เปิดโลกและพรมแดนความรู้ทางประวัติศาสตร์ที่เปิดกว้างหลายมุมขึ้น และท่านก็ได้แสดงบทบาททั้งในฐานะผู้แสดง ผู้กำกับบท ผู้ชี้แนะ และผู้ติดตามกระแสธารทางประวัติศาสตร์ดังกล่าว
หนังสือเล่มนี้ จึงเปรียบดั่ง “ทางเดิน” ทางประวัติศาสตร์ของทั้ง รศ.ฉลอง สุนทราวาณิชย์ และวงการศึกษาประวัติศาสตร์ไทยในช่วงกว่าครึ่งศตวรรษที่ผ่านมา

สารบัญ

- ปัตตานีในรูปหล่อของหลวงปู่ทวด / แพทริค โจรี เขียน : จีรพล เกตุจุมพล พากษ์ไทย
- ภาพหลอกหลอน ณ ชายแดนใต้ของไทย การเขียนประวัติศาสตร์ปาตานีและโลกอิสลาม / เบเนดิกต์ แอนเดอร์สัน ปาฐกถา : อาทิตย์ เจียมรัตตัญญู แปล
- ประวัติศาสตร์การบัญญัติศัพท์ : มิติหนึ่งของการเมืองวัฒนธรรมก่อนและหลังการปฏิวัติ 2475 / สายชล สัตยานุรักษ์
- ข้อเสนอในการศึกษาประวัติศาสตร์ท้องถิ่น : ประวัติศาสตร์ชุมชนท้องถิ่นภาคเหนือ / อรรถจักร์ สัตยานุรักษ์
- นักเลงควายเมืองชลบุรี / สุมาลี พันธุ์ยุรา
- วีรบุรุษไพร่แดงในชวา / ทวีศักดิ์ เผือกสม
- “เวลาของข้าพเจ้าจะต้องมา...” : Gustav (Alma) Mahler กับดนตรีของโลก / ธเนศ วงศ์ยานนาวา
- ประวัติผู้เขียนและผู้แปล