ปัตตาเวีย เป็นไม้พุ่ม เรือนยอดทรงพุ่มรูปไข่ มีความสูง 1.2 เมตร ความกว้าง 0.65 เมตร อาศัยอยู่บนบก ลำต้นเหนือดินตั้งตรงเองได้ เปลือกลำต้นสีน้ำตาลเทาขรุขระมียางเป็นใบเดี่ยวสีเขียว ขนาดกว้างแผ่นใบ เซนติเมตร ความยาวของใบ 7 นิ้ว ลักษณะพิเศษของใบ คือ หลังใบจะมีสีค่อนข้างแดง การเรียงตัวของใบบนกิ่งสลับ รูปร่างใบเป็นรูปรี รูปร่างแผ่นใบเป็นรูปขอบขนานปลายใบเป็นเรียวแหลมโคนใบรูปลิ่มขอบใบเรียบ ออกดอกเป็นช่อกระจุกเชิงประกอบ ตำแหน่งที่ออกดอกบริเวณปลายยอด กลีบเลี้ยงโคนเชื่อมติดกัน ปลายแยกเป็น 6 แฉก สีน้ำตาลแดง กลีบดอกแยกจากกัน มีจำนวน 5 กลีบ สีแดง เกสรเพศผู้ มีจำนวน 8-10 อัน สีเหลืองส้มเกสรเพศเมียมีจำนวน 5 อัน สีเหลืองส้ม รังไข่อยู่เหนือวงกลีบ มีกลิ่นหอม ผลเดี่ยว ผลแห้งแตกกลางพูผลอ่อนสีเขียวผลแก่สีน้ำตาลผลมี 3 พู

มีความเชื่อว่า ดอกเข็มปัตตาเวีย เป็นดอกแรงเชียร์แห่งฝัน เป็นหนึ่งดอกไม้ที่ให้กำลังใจกัน หมายถึง บุคคลที่ได้รับดอกนี้เป็นบุคคลผู้สร้างสรรค์ให้โลกสวยงาม น้ำยางหากกินเข้าไปประมาณครึ่งชั่วโมง จะมีอาการคลื่นไส้ ปวดท้อง เป็นอัมพาตที่แขน

ข้อควรระวังต้นเข็มปัตตาเวีย ให้ระวังน้ำยาง ซึ่งเป็นสารมีพิษ ถ้าเผลอรับประทานเข้าไป อาจทำให้เกิดอาการคลื่นไส้ อาเจียน คล้ายอาการอาหารเป็นพิษได้