จดหมายจากอินเดีย...๒๕๐๕-๒๕๐๘ ฉัตรสุมาลย์ สำนักพิมพ์ศูนย์ไทยธิเบต พ.ศ. ๒๕๕๒ มี ๒๓๒ หน้า ISBN9786169037736
 
47 ปีผ่านไป เมื่อมาอ่านต้นฉบับดูอีกครั้งพบว่า เป็นการบันทึกประวัติศาสตร์อย่างดี สามารถเทียบจากอัตราการแลกเปลี่ยนเงิน สมัยนั้นอินเดียยังใช้แอนนาอยู่...
...จะบอกใครว่าเป็นคนเขียนคนใดคนหนึ่งก็ลำบาก เลยกลายเป็นงานเขียนของสองคน คือ ของหลวงแม่วรมัย กบิลสิงส์ และของผู้เขียนในฐานะผู้ให้ข้อมูลดิบ สไตล์การเขียนเป็นของท่าน เนื้อหาเป็นของผู้เขียนจึงต้องควงชื่อผู้เขียนไว้ทั้งสองคน...47 ปีผ่านไปเมื่อมาอ่านต้นฉบับดูอีกครั้งพบว่า เป็นการบันทึกประวัติศาสตร์อย่างดี สามารถเทียบจากอัตราการแลกเปลี่ยนเงิน สมัยนั้นอินเดียยังใช้แอนนาอยู่ ตอนนี้เลิกใช้ไปแล้ว ราคาค่าครองชีพที่เล่าไว้อย่างละเอียดก็จะช่วยให้เข้าใจพัฒนาการการใช้ชีวิตในอินเดียได้อย่างดี...

...คนไทยส่วนมากที่ไปอยู่อินเดียจะเล่าในบริบทสังคมอินเดียที่ใช้ภาษาฮินดี แต่ศานตินิเกตันเป็นบริบทสังคมที่ใช้ภาษาเบงกอลี ก็ได้เห็นรูปแบบวัฒนธรรมที่ต่างกันออกไป สมัยนั้นแคว้นเบงกอลทั้งตะวันตกและตะวันออกยังอยู่กับอินเดีย ต่อมา เบงกอลตะวันออกถูกเฉือนออกไปกลายเป็นประเทศบังกลาเทศ แต่เบงกอลตะวันตกยังยังอยู่กับอินเดีย ถ้าไม่รู้ประวัติศาสตร์ก็จะแปลกใจว่าเบงกอลตะวันตกทำไมจึงอยู่ในอินเดียตะวันออก นอกจากนี้วัฒนธรรมเบงกอลก็น่าสนใจ เพราะเป็นกระจุกชาวเมืองเดิมที่หนีการรุกรานของารยันตั้งแต่สามพันปีก่อนโน้น เรียกว่าเป็นอารยธรรมของชาวพื้นเมืองเดิมเช่นเดียวกับอินเดียใต้...

...เรื่องราวที่เล่าไว้ในเนื้อหาจดหมายก็เล่าจากประสบการณ์ของนักศึกษาวัย 18-19 ปี อาจจะขาดความลุ่มลึกในการมองสังคมไปบ้าง แต่ถือว่าเป็นการบันทึกข้อมูลจากสายตาของเด็กในวัยนั้น ก็จะได้สาระพอสมควรกับบริบท...(บางส่วนจากคำนำ)