ขนมกวน กาลาเม กับ ถั่ว งา ขนมโบราณ
ขนมกวน เป็นประเภทของขนมอีกประเภทหนึ่ง พูดง่ายๆก็คือ ขนมที่มาจากการกวนหรือคนนั่นเอง คำว่า “กวน” ในพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิต ถ้าเป็นคำกริยา หมายถึงการคนให้เข้ากัน เช่น คนสารละลาย, คนให้เข้ากันจนข้น หรืออีกความหมายคือกวนผลไม้กวนขนม “กวน” ยังมีความหมาย ว่า คนจนทั่ว หรือวนไปรอบๆ แต่ก็ยังมีอีกความหมายหนึ่งที่แตกต่างโดยสิ้นเชิง คือหมายถึงก่อความรำคาญ หรือ ก่อความวุ่นวาย ชวนให้ทำร้าย ชวนให้เกิดความหมั่นไส้ ถ้าเป็นคำนามหมายถึงการเรียกของกินที่ทำด้วยผลไม้สุก เช่น ทุเรียนกวน มะม่วงกวน มะยมกวน เป็นต้น

มีคำถามว่าขนมกวนมีมาตั้งแต่เมื่อไหร่ คำตอบตามหลักฐาน มีมาแต่ครั้งกรุงศรีอยุธยา ในจดหมายเหตุของฝรั่งเศสได้เล่าถึงเหตุการณ์ตอนเจ้าพระยาวิชเยนทร์ถูกประหารชีวิต ว่า ภรรยาคือท้าวทองกีบม้าถูกส่งไปอยู่ในค่ายของพวกโปรตุเกส และบังคับให้ทำของหวานเครื่องกวนส่งเข้าไปถวายในวัง ที่จังหวัดพระนครศรีอยุธยาเวลานี้ก็ปรากฏชื่อ “บ้านขนมกวน” อยู่แถวปากคลองตะเคียน ซึ่งก็คือย่านที่เคยเป็นค่ายพวกโปรตุเกสมาก่อน แสดงว่าในเขตตำบลนั้นจะต้องทำขนมกวนกันมานานจนเป็นที่รู้จักและเรียกกันติดปาก แต่ไม่รู้ว่าเป็นขนมกวนอะไร

ขนมกวนแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท คือขนมกวนจากผลไม้ และขนมกวนจากข้าวหรือแป้ง สำหรับขนมกวนจากผลไม้ เป็นการเก็บผลไม้สุกที่กินไม่ทัน ทิ้งไว้ก็จะเสีย จึงเก็บเอามากวน ส่วนขนมกวนที่ได้จากข้าวหรือแป้ง ก็คือขนมกวนที่ทำจากแป้งข้าวเจ้าและแป้งข้าวเหนียว มีกะทิ น้ำตาล เป็นส่วนผสม ใช้กวนในกระทะทองเหลือง เมื่อกวนได้ที่พอข้นๆไม่เหลวจนเกินไป เทลงในถาดเกลี่ยให้เสมอกัน เวลากินก็ตัดแบ่งเป็นชิ้นสี่เหลี่ยม

ชนิดของขนมกวน มีกาละแม ข้าวเหนียวแดง ข้าวเหนียวแก้ว เผือกกวน ถั่วกวน ขนมเปียกปูน ขนมเปียกอ่อน ตะโก้ ฯลฯ ทั้งหมดนี้เป็นขนมที่ต้องกวนในกระทะเช่นเดียวกัน และใช้รองด้วยใบตองดูสวยงามและน่ากิน ขนมกวนจึงถือเป็นขนมที่ขึ้นหน้าขึ้นตาอีกอย่างหนึ่งในสมัยโบราณ