นาถยาและสถาพรผู้กลับมา อิศรา อมันตกุล สำนักพิมพ์ มติชน พ.ศ.๒๕๔๐ มี ๓๐๘ หน้า

"นาถยา"เป็นนวนิยายเรื่องที่สองของอิศรา อมันตกุล เรื่องแรกของเขาคือเรื่อง "นักบุญ คนบาป" ซึ่งลงพิมพ์ในหนังสือพิมพ์ สุวรรณภูมิ รายวัน แล้วรวมพิมพ์เป็นเล่มภายหลัง เป็นห้วงเวลาที่สงครามโลกครั้งที่สองที่ยุทธกรีธาแผ่ซ่านไปในแนวรบด้านยุโรปตะวันออกและกองทัพรถถังไล่ยิงกันในทะเลทรายในแอฟริกาเหนือ และก็เช่นเดียวกัน ไม่มีใครเอ่ยถึงเมืองไทยยามสงครามไว้ในเชิงนิยาย
และถ้าหากจะมี ก็เป็นเรื่องที่เขียนขึ้นภายหลังสงครามผ่านพ้นไปแล้ว เพราะยามนั้นพอจะมีเสรีมากขึ้น และมากพอที่จะพูดอะไรตามใจตนได้บ้าง
แต่แม้จะเว้นจากบริบทของการศึกสงคราม นวนิยาย "นาถยา"แม้เมือนำมาอ่านใหม่เวลานี้ก็เป็นเรื่องที่น่าอ่าน เพราะนับว่าเป็นเรื่องสมัยใหม่อยู่มากสำหรักาลเวลาสมัยนั้นที่ชายหนุ่มและหญิงสาวจะพูดกันได้อย่างเปิดเผย ถึงความคิด ความฝัน ความรัก ความหวัง การต่อสู้ดิ้นรน ความเจ็บปวดรวดร้าวบรรดามี โดยก้าวข้ามประเพณีที่ตีกรอบอันคับแคบให้คนต่างเพศแยกห่างจากกัน มีความเหนียมอาย ให้มีความมั่นใจและองอาจมากขึ้น ซึ่งกาลเวลาที่คลึ่คลายต่อมาจนบัดนี้ ความเป็นจริงในสังคมยืนยันว่า งานวรรณกรรมอย่าง"นาถยา" ได้แง้มบานประตูใหม่เปิดให้ความสัมพันธืระหว่างชายและหญิง แม้ตัวนาถยาเธอเองในฐานะผู้บุกเบิกยุคแรกต้องเผชิญชะตากรรมที่เศร้าและแสนระทมสังคมได้พัฒนามาในแนวทางนี้โดยตลอด