"เชื่อว่าหลายคนที่เคยไปเที่ยวชมโบราณสถานเก่าๆ เช่นที่นครปฐม อยุธยา สุโขทัย อาจมีความรู้สึกพิศวง ยากจะจินตนาการว่ากองอิฐหรือฐานเจดีย์ที่เห็นเบื้องหน้านี้ในอดีตมีรูปทรงอย่างไร นี่คือหนึ่งในเหตุผลสำคัญที่ทำให้ศาสตราจารย์เกียรติคุณ ดร สันติ เล็กสุขุม สนใจศึกษาค้นคว้าเพื่อก่อร่างสร้างรูปทรงสันนิษฐานของโบราณสถานต่างๆ ในดินแดนไทย เพื่อนำมาใช้เป็นสื่อในการสอนนักศึกษามาตั้งแต่ครั้งที่อาจารย์ยังเป็นอาจารย์ประจำภาควิชาประวัติศาสตร์ศิลปะ คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร และหลังจากที่อาจารย์เกษียณอายุราชการมาแล้วก็ยังคงทำงานนี้ต่อเนื่องมาจวบจนปัจจุบัน จากที่อาจารย์สร้างรูปทรงสันนิษฐานด้วยการสเก็ตซ์ด้วยมือลงบนกระดาษเมื่อหลายสิบปีก่อน มาสู่การใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์ในปัจจุบัน
รูปทรงสันนิษฐานของโบราณสถานแต่ละแห่งที่อาจารย์สร้างภาพขึ้นมา เป็นผลจากการประมวลองค์ความรู้จากชีวิตการทำงานเป็นอาจารย์ด้านประวัติศาสตร์ศิลปะไทย กว่าจะได้งานแต่ละภาพจะต้องอาศัยหลักฐานหลายด้าน ดังที่อาจารย์เขียนไว้ว่า ""โบราณสถานบอกเล่าอดีตได้มากน้อยเพียงใดขึ้นอยู่กับสภาพของโบราณสถาน ยิ่งเก่ามาก ถูกทิ้งรกร้าง หลักฐานต่างๆ เหลือเพียงชาก เหลืออยู่น้อยก็ยิ่งบอกเล่าได้น้อย ยิ่งน้อยมาก รูปแบบสันนิษฐานก็ยิ่งต้องอาศัยจินตนาการมาก""
กระดาษอาร์ต พิมพ์สี่สีทั้งเล่ม
พิมพ์ครั้งแรก มีนาคม ๒๕๖๔
จำนวน ๑๕๖ หน้า"