หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 สิ้นสุดลงไปสักระยะหนึ่ง สถานการณ์โลกเริ่มมีม่ามีรุนแรงขึ้นมาอีกจนกล่าวได้ว่าหลายสิบประเทศอยู่ในภาวะสงครามที่ไม่ได้ประกาศ ประเทศไทยเข้าร่วมเกือบทุกสงครามและยังต้องรักษาสมดุลภายในประเทศจาก "การตื่นประชาธิปไตย" กับ "การคุกคามของลัทธิคอมมิวนิสต์ และภัยใหม่ ที่เกิดจากอารยธรรมตะวันตก" รวมถึงความยากจนหลังสงครามนานาชนิด แต่ประชาชนชาวไทยมีขวัญกำลังใจและความหวังที่เกิดขึ้นจากการทรงงานอย่างต่อเนื่อง จริงจัง มิรู้จักเหน็ดเหนื่อยของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 ในห้วงเวลาน้น ประชาชนชาวไทยเริ่มรวมตัวกันเป็นเอกภาพมากขึ้น ส่งผลให้สถานการณ์ของบ้านเมือง ทุกด้านดีขึ้นมาตามลำดับ ประเทศไทยในห้วงเวลานั้นจึงพร้อมที่จะเผชิญกับปัญาทุกรูปแบบ

สารบัญ
1. การเปลี่ยนแปลงพลวัตของสังคมโลกและสังคมไทย
2. วิวัฒนาการของภัยคุกคามต่อ ความมั่นคงของชาติในรูปแบบใหม่
3. วงจรอุบาทว์ : การปฏิวัติ การรัฐประหาร และการก่อกบฏ
4. สงครามเย็นที่มากับกระแสโลกาภิวัฒน์
5. สหรัฐอเมริการผู้เป็นทั้งมิตรแท้และมิตรเทียม
6. ปฐมบทของเหตุการณ์ 14 ตุลาคม 2516
7. กลุ่มเรียนร้องรัฐธรรมนูญ เหตุการณ์ 14 ตุลาคม 2516
8. วันมหาประชาชน 14 ตุลาคม 2516
9. การก้าวล้ำหน้ามวลชนของนิสิตนักศึกษา
10. การแพร่กระจายอุดมการณ์สังคมนิยม กับจุดจบของขบวนการนิสิตนักศึกษา