"พระพิฆเนศ" หนึ่งในเทพเจ้าที่ได้รับการเคารพสูงที่สุดองค์หนึ่งตามคติพราหมณ์-ฮินดู เนื่องจากเชื่อว่าพระพิฆเนศ เป็นเทพเจ้าที่มีสติปัญญาเฉลียวฉลาด อยู่เหนือความขัดแย้งทั้งปวง สามารถขจัดอุปสรรคปัญหาต่างๆ ได้ อีกทั้งยังเป็นผู้อุปถัมภ์ศิลปวิทยาการ รวมถึงศาสตร์ทุกแขนง ทำให้มีผู้บูชาในฐานะบรมครูและเทพเจ้าแห่งความสำเร็จ ซึ่งมักสวดคาถาบูชาพระพิฆเนศ เพื่อแสดงถึงความเคารพศรัทธาลักษณะของพระพิฆเนศคือ มีพระเศียรเป็นช้าง พระวรกายเป็นมนุษย์ ตามตำนานของฮินดูเล่าว่า พระพิฆเนศเป็นโอรสของพระศิวะ และพระศรีมหาอุมาเทวี โดยถือกำเนิดมาจากเหงื่อไคลของพระมารดา ในช่วงที่พระศิวะไม่ได้อยู่ที่เขาไกรลาส ทำให้พระพิฆเนศไม่เคยเห็นพระพักตร์ของพระบิดาเลย
จนกระทั่งวันหนึ่ง ระหว่างที่พระพิฆเนศกำลังทำหน้าที่เฝ้ายามมิให้ผู้ใดบุกรุกเข้ามา ระหว่างที่พระศรีมหาอุมาเทวีกำลังสรงน้ำ ปรากฏว่าพระศิวะเดินทางกลับเขาไกรลาสพอดี พระพิฆเนศจึงเข้าต่อสู้ขัดขวาง ทำให้พระศิวะใช้ตรีศูลบั่นพระเศียรของพระพิฆเนศ โดยไม่รู้ว่าเป็นโอรสของตนเองเมื่อรู้ภายหลังจึงหาทางชุบชีวิตให้ฟื้น แต่เนื่องจากไม่สามารถหาพระเศียรเดิมของพระพิฆเนศได้แล้ว พระศิวะจึงส่งตรีศูลออกไปตามหาเศียรใหม่ให้ทันเวลา ทว่าเศียรที่ได้กลับมานั้นเป็นหัวของช้าง พระศิวะจึงชุบชีวิตพระโอรสขึ้นมาใหม่ พร้อมประทานพรให้สติปัญญาเฉียบแหลม เป็นที่ยำเกรงของเหล่าอสูร เทวดา และมนุษย์
พระพิฆเนศ ช่วยเรื่องอะไร?ตามความเชื่อของศาสนาพราหมณ์-ฮินดู พระศิวะได้ประทานพรให้พระพิฆเนศ มีอิทธิฤทธิ์ในการประกอบพิธีต่างๆ ให้สำเร็จผล จึงเป็นที่มาของการไหว้บูชาพระพิฆเนศในฐานะบรมครูแห่งศาสตร์ทุกแขนง โดยก่อนจะประกอบพิธีใดๆ ก็ตาม มักจะต้องสวดบูชาพระพิฆเนศเป็นเทพองค์แรก เพื่อหวังให้พิธีเป็นไปอย่างราบรื่น ไร้อุปสรรค และสำเร็จตามที่คาดหวังนั่นเองผู้ที่บูชาพระพิฆเนศ เชื่อว่าเทพองค์นี้จะช่วยขจัดอุปสรรคปัญหาต่างๆ และดลบันดาลประทานพรให้ประสบความสำเร็จในเรื่องการทำงาน การเริ่มต้นทำธุรกิจ กิจการราบรื่น ทำมาค้าขายร่ำรวย โดยเฉพาะผู้ที่ทำงานเกี่ยวกับการแสดง ศิลปวัฒนธรรม และศิลปวิทยาการต่างๆ จะนับถือบูชาองค์พระพิฆเนศเป็นอย่างมาก
วิธีไหว้พระพิฆเนศ ใช้ธูปกี่ดอก?ผู้ที่เริ่มต้นบูชาพระพิฆเนศมักเลือกวันอังคาร หรือวันพฤหัสบดี (ถือเป็นวันครู) เพื่อขอนอบน้อมเป็นลูกศิษย์ และเพื่อความเป็นสิริมงคล โดยเตรียมของบูชามาถวายหน้าเทวรูปพระพิฆเนศ หลังจากนั้นนำดอกไม้ หรือพวงมาลัยมาคล้องถวาย ตามด้วยการจุดเทียน ธูปหอม หรือกำยานก็ได้ แล้วตั้งจิตให้เป็นสมาธิ สำหรับคนที่สงสัยว่าไหว้พระพิฆเนศ ใช้ธูปกี่ดอก? คำตอบคือตามความเชื่อของฮินดู กลิ่นธูปหรือกำยานเป็นเพียงการสื่อจิตอธิษฐานไปยังองค์เทพ จึงไม่ได้กำหนดว่าต้องใช้กี่ดอก ผู้บูชาจึงสามารถจุดกี่ดอกก็ได้ตามเลขมงคลที่ชื่นชอบ หรือหากไม่จุดธูป แต่จุดเทียน หรือจุดกำยาน เพื่อให้มีไฟที่เป็นตัวแทนของแสงสว่างและปัญญาก็ได้เช่นกันของถวายบูชาพระพิฆเนศ : ข้อห้ามสำคัญคือ ห้ามถวายเนื้อสัตว์โดยเด็ดขาด ส่วนสิ่งของเหล่านี้สามารถเลือกมาบูชาพระพิฆเนศได้ โดยต้องวางในภาชนะ หรือถาดที่ไม่ปะปนกับของใช้ภายในครัว
- น้ำสะอาด
- กล้วยสุก
- น้ำมะพร้าว
- น้ำอ้อย
- ขนมหวาน
- เครื่องเทศ
- ธัญพืช
- นม
- เกลือ
คาถาบูชาพระพิฆเนศคาถาไหว้พระพิฆเนศ มีหลายบทสวดด้วยกัน ซึ่งผู้บูชาสามารถเลือกสวดบทที่ถนัด และสวดได้ 3, 5, 7, 9 รอบจบ ได้ตามสะดวกอีกเช่นกัน สิ่งสำคัญคือการทำจิตใจให้สงบก่อนสวด ตามด้วยการขอพรอธิษฐานบทสวดหลัก (สำหรับผู้เริ่มต้นบูชา/ต้องการสวดแบบย่อ)
โอม ศรี คเณศายะ นะมะหะบทสวดอัญเชิญพระพิฆเนศ (สำหรับถวายเครื่องบูชา)
วักกระตุณทะ มหากายา
สุริยาโกติ สมาปราภา
นิรวิกนัม คุรุเมเทวะ
สาระวะการะ เยสุ สาระวะทาบทสวดพระพิฆเนศ (ที่ได้รับความนิยมในไทย)
โอม พระพิฆเณศวร สิทธิประสิทธิเม มหาลาโภ
ทุติยัมปิ พระพิฆเณศวร สิทธิประสิทธิเม มหาลาโภ
ตะติยัมปิ พระพิฆเณศวร สิทธิประสิทธิเม มหาลาโภคาถาบูชาพระพิฆเนศ เปรียบเสมือนที่ยึดเหนี่ยวทางจิตใจของผู้ปฏิบัติดี ปฏิบัติชอบ ทุกความรู้และความสามารถย่อมเกิดจากการฝึกฝนจนเชี่ยวชาญ เริ่มต้นจากการลงมือทำ ไม่ยอมแพ้ต่ออุปสรรค และคว้าความสำเร็จมาครองได้ในที่สุด