มะขามเทศ (ชื่อวิทยาศาสตร์: Pithecellobium dulce) เป็นพืชท้องถิ่นปลูกง่าย ของประเทศไทย พบเห็นได้ทั่วทุกภาคของประเทศไทย ไม่ว่าจะเป็นริมถนนหนทาง สวนหลังบ้าน ตามท้องทุ่งนา หรือเกิดขึ้นเองในที่รกร้าง เพราะเป็นไม้ผลที่เจริญเติบโตเร็ว ทนทานต่อสภาพแห้งแล้งได้ดี
มะขามเทศเป็นไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ ลำต้นมีหนาม ใบบางและเป็นใบประกอบแบบนิ้วมือ ดอกช่อ ขนาดเล็ก สีขาว เห็นเกสรตัวผู้เป็นพู่ชัดเจน ผลเป็นฝักโค้งเป็นปล้อง ๆ ฝักอ่อนสีเขียว เมื่อแก่เปลี่ยนเป็นสีชมพูหรือแดง เนื้อในเป็นสีชมพูหรือสีขาว รสหวานหรือหวานอมฝาด ถ้าทิ้งไว้นาน เนื้อจะนุ่ม รสหวานจัดขึ้น แต่ถ้านานเกินไปจะมีกลิ่นเหล้าออกมา เมล็ดสีดำ มีปล้องละ 1 เมล็ด
ฝักมะขามเทศในประเทศไทยแบ่งตามลักษณะฝักเป็นสามกลุ่มคือ
กลุ่มฝักใหญ่ ฝักโค้งเป็นวงกลมหรือเป็นเกลียว ฝักแก่สีเขียวอ่อน ขาวปนแดงหรือชมพู เนื้อสีขาวปนแดง หวานมัน เนื้อนุ่ม
กลุ่มฝักกลาง ฝักโค้งเป็นวงกลม ฝักแก่สีเขียวอ่อน ปนชมพูอมแดง รสหวานมัน
พันธุ์พื้นเมือง ฝักขนาดเล็กสุด โค้งเป็นวงกลม ฝักแก่สีเขียวอ่อนปนชมพู รสหวานอมฝาด
• มะขามเทศเป็นผลไม้ที่ใช้กินผลสด
• มะขามเทศมีการปลูกเป็นการค้า
• มะขามเทศนำมาประกอบอาหารได้ ชาวมอญนำมะขามเทศชนิดรสฝาดไปแกงส้ม
• เปลือกต้นแก้ท้องร่วง รักษาแผลในปาก ฟันผุ
• มะขามเทศทนร้อน ทนแล้งได้ดี ปลูกดูแลง่าย
• ปลูกใหม่ ควรรดน้ำวันละครั้ง ติดต่อกันอย่างน้อย 1 เดือน
• ปลูก 2-3ปี ออกผลผลิต
• มะขามเทศเป็นยาระบาย
• ช่วยรักษาบาดแผล
• แก้พิษแมลงป่อง
• ช่วยในการขับถ่าย
• แก้ท้องผูก
• ช่วยบำรุงผม
• ช่วยบำรุงผิวพรรณ เล็บ และเส้นผม
• ช่วยในการบำรุงประสาท และสมอง
• ช่วยแก้ไอ
• ช่วยขับเสมหะในลำไส้
• ช่วยขับพยาธิ
• ช่วยสมานแผล
• ช่วยห้ามเลือด
• รักษาโรคปากเปื่อย
• โรคปากนกกระจอก
• ช่วยลดระดับคอเลสเตอรอล
• ช่วยเสริมสร้างกระดูก
• ช่วยเสริมสร้างฟัน
• ช่วยในการเจริญเติบโต
• ช่วยในการป้องกันอาการอ่อนเพลีย
• รักษาโรคโลหิตจาง
• ช่วยป้องกันฟันผุ
• แก้ปวดฟัน
• แก้ปากเปื่อย แผลในปาก
• ใช้ขับพยาธิไส้เดือนในเด็ก
• แก้ท้องร่วง
• ช่วยขับโลหิต
• ช่วยขับน้ำเหลือง
• แก้อาเจียน
เมล็ดมะขามเทศมัน Manila Tamarind มะขามเทศ ชนิดมัน ชื่ออื่นว่า มะขามข้อง
สมุนไพร ผลไม้ Organic มะขามเทศสีชมพู พืชทนแล้ง ปลูกง่าย รายได้งาม
เศรษฐกิจพอเพียง พืชไม้ผลท้องถิ่น